Mistrz nie tylko horroru

Hej Kochani, jak u Was?

Dziś w końcu pogoda się poprawiła, bo przyznaję, że jesienna aura w sierpniu bardzo źle wpływała na moje psychiczne samopoczucie. Oczywiście, zamiast pocieszyć się czymś wesołym, nadal siedziałam w klasyce horroru. Ciężko jednak odpuścić tak piękne wydania jak przy Lovecrafcie i Poe, do którego przejdę teraz. 

Tym razem nie dostałam tylko i wyłącznie mrocznych opowieści. Trochę kryminału, trochę życiowych mądrości, a nawet uśmiech na twarzy przy zabawnych scenach. To właśnie mistrz pióra Edgar Allan Poe.

Edgar Allan Poe "Opowieści miłosne śmiertelne i tajemnicze"

Edgar Allan Poe to jeden z najważniejszych twórców literatury gotyckiej. Jego pełne mroku i tajemnicy opowiadania były inspiracją dla wielu twórców. Jednak nie tylko z horrorów słynie ów pisarz, zapoczątkował on mi.in. literaturę detektywistyczną. Można dopatrzeć się w jego twórczości romansu, przygody, satyry, a nawet science fiction.

Piękne wydanie w twardej oprawie "Opowieści miłosne śmiertelne i tajemnicze", które opracował Maciej Płaza, a zilustrował Harry Clarke, zgodnie z tytułem mieści w sobie różnorodność gatunkową pisarskiego artysty, jakim niezaprzeczalnie był Poe.

Dużym plusem tego wydania jest podział opowiadań na kategorie. Autor wybrał dzieła, które coś łączy i umieścił je obok siebie. Dostaliśmy zatem:

I Śmiertelny uścisk miłości — Na sam początek cztery bardzo krótkie opowiadania. Każde z nich w tytule nosi imię kobiety. Są to damy piękne i inteligentne. Bohaterki opowieści miłosnych jednak miłość ta ma bardzo mroczne oblicze. Każda z nich postawiona w obliczu śmierci w tajemniczych i szalonych motywach. Gotycka atmosfera panuje w każdym tytule.

II Tortura sumienia, rozkosz zemsty — Nadal pozostajemy w horrorach jednak w nieco innym klimacie. Poe skupia się tu bardziej na psychice człowieka. Ciekawe opowiadania o przewrotności i wyrzutach sumienia, o tym dlaczego nawet najlepsi zbrodniarze przyznają się czasem do winy. Pojawiają się także motywy zemsty, brutalniejsze opisy, maskara i okrucieństwo. Opowiadanie o czarnym kocie pozostawiło mi szczególny niesmak. Wrażliwym miłośnikom kotów nie polecam.

III Po tamtej stronie śmierci — śmierć u Poego odgrywa ważną rolę. W tej kategorii opowiadań wychodzi zupełnie na piedestał. Mamy ludzi stojących w obliczu śmierci. "Studnia i wahadło" trzyma w nieustannym napięciu. Spotkamy się tez z zarazą, która zbiera swoje plony, a wreszcie nawet, z bohaterami, których śmierć już dopadła. Mamy tu mroczne opowiadania, ale nie zabraknie też momentami szczypty czarnego humoru.

IV Zagadki i tajemnice realności — Opuszczamy świat horroru, którego namiastkę mamy jeszcze w pierwszym opowiadaniu, o tym jak to umysł potrafi nas oszukać. Przechodzimy w świat zagadek detektywistycznych w bardziej realnym świecie. Będzie ciekawie i zabawnie zarazem na początku, by później przejść w początki kryminału z tajemniczymi morderstwami. Znajdziemy tu także cykl opowiadań z tym samy bohaterem. C.A. Dupin jest pierwszym w historii literatury detektywem, do którego można porównywać później Sherlocka Holmesa.

V Dalej niż koniec świata — Znów zmieniamy gatunek, by dać się wciągnąć w wir przygody i dosłowny wir na oceanie. Morskie opowieści, nieodkryte lądy, a nawet lot balonem na księżyc. W tym zbiorze znajdziemy też jedyną powieść Edgara Allana Poe. Jednak moim zdaniem momentami była zbyt nużąca i znacznie bardziej wciągały mnie krótsze formy. Ciekawa była kontynuacja "Opowieści z tysiąca i jednej nocy" pełna nadzwyczajnych przyrodniczo-geograficznych ciekawostek.

VI Czy pisanie to zajęcie dla dżentelmena — Artykuł prasowy o locie balonem przez Atlantyk, który można podciągnąć po fantastykę naukową, wojna dziennikarzy i piękna satyra pokazująca nieco prawdy o pisarskim świecie. Tymi trzema opowiadaniami kończy się cały zbiór.

Język autora jest miejscami piękny, poetycki, innym razem lekki, satyryczny, przygodowy, a czasem znów przybiera formę naukowej publikacji. Poe bawi się gatunkiem i czytelnikiem. Kilka opowiadań było wręcz żartem. Napisane tak, by ludzie uwierzyli, że przedstawione historie zdarzyły się naprawdę. Dużo motywów się powtarza problem alkoholizmu, uzależnień, śmierci w różnych jej aspektach. Autor był człowiekiem o niezwykłej inteligencji, co czuje się, czytając jego dzieła. Wyłuskałam z nich mądrości, które są aktualne nawet po tylu latach i otwierają oczy na życie.

Całość wydania pięknie podkreślają klimatyczne rysunki i ładne przejścia między poszczególnymi częściami i tytułami.

 

Filmy

 

Tym razem nie oglądałam wszystkiego, co się dało z filmów inspirowanych twórczością Poego. Głównie są to horrory, a może wystarczy ich już na ten moment.  Udało mi się jednak obejrzeć 4 tytuły, o których krótko wspomnę. 

 

 

Bérénice (1954) Eric Rohmer

 

Krótki, czarno biały film. Z jednej strony wada, z drugiej może właśnie takie najbardziej oddają klimat.   Fabuła dość zgodna z opowiadaniem wiecznie nieobecny, popadający w zadumę mężczyzna obserwuje chorobę swojej żony. Powoli wpada w niebezpieczną fascynację. Więcej zdradzić tu nie mogę. Jak na film z tego okresu dobrze wykonany. 

 

 

Zagłada domu Usherów (1960) Roger Corman

 

Opowiadanie o tym samym tytule zostało rozwinięte o opowieść miłosną. Główny bohater pragnie odwiedzić narzeczoną, dowiaduje się jednak, że ta jest umierająca. Jej brat Roderick (Vincent Price) jest przekonany, że na rodzie ciąży klątwa i nie chce dopuścić do małżeństwa kochanków. 

Film ma klimat, starszy horror, w którym cały czas odczuwalny jest niepokój, a nie zaskakujące i obrzydliwe sceny. Sama posiadłość Usherów, w której toczy się akcja, jest pięknie mroczna, oddająca ducha Poego. 

Opowieści niesamowite  (1962) Roger Corman

 

Kolejny film tego samego reżysera. Tym razem mamy do czynienia z trzema opowieściami, które łączą wątki z różnych opowiadań Poego. Mimo iż mamy znaczne odstępstwa od fabuły to dobrze czasem zobaczyć coś innego. Nawet się cieszę, że przy Czarnym kocie opuszczony został brutalny watek a dodane nieco komedii. Mamy też mroczny, trzymający w napięciu klimat w pozostałych epizodach. 

Studnia i wahadło (1991) Stuart Gordon

Jak dla mnie całkiem dobry film o inkwizycji i polowaniu na czarownice. Lance Henriksen świetnie odegrał rolę inkwizytora. Fabuła trzymająca w napięciu chwilami bardzo brutalna i pokazujący trudny temat okrucieństwa Kościoła w XV wieku. Nie opiera się jednak całkowicie na opowiadaniu o tym samym tytule raczej czerpie z niego inspirację, znajdzie się tam także motyw z innego tytułu. 

 

To oczywiście nie wszystkie filmy czerpiące z dzieł Poego. Jest ich bardzo dużo, dlatego do Was pytanie czy znacie jakieś i które polecacie jeszcze do obejrzenia? 

Tradycyjnie zapraszam również na nowy post w Pracowni Kotołaka. 

A także zachęcam do przeglądania aktualnych ofert moich maskotek na OLX, Allegro, lub Vinted.